De South Sudanese tukuls zijn gebouwd volgens traditionele architectuur. De Moru hebben veel kennis van de bouw van tukuls en met name weten ze als geen ander hoe de grasdaken waterdicht te maken zijn.
De South Sudanese tukuls (lemen hutjes) zijn gebouwd volgens traditionele architectuur. De Moru hebben veel kennis van de bouw van tukuls en met name weten ze als geen ander hoe ze de grasdaken waterdicht kunnen maken. De materialen die nodig zijn om een tukul te bouwen zijn relatief gemakkelijk te verkrijgen. Stokken, leem, en gras. Alle materialen zijn 100% natuurlijk. Als een grashut vervalt zijn er daardoor geen milieubelastende materialen die overblijven.
Tukuls worden gebouwd met modder, aangevuld met stenen, gras en uitwerpselen van koeien. Een nieuwe lemen hut gaat 1-2 jaar mee, afhankelijk van de hoeveelheid regen en erosie. De hutten werden zo gebouwd dat ze losjes rond open ruimtes konden worden gegroepeerd, die voor ventilatie en verkoeling te zorgen.
Een gezin in South Sudan bestaat vaak uit een man met meerdere vrouwen en een veelvoud aan kinderen. Dit is met name zo in de gebieden waar veel mannen de oorlogen niet overleefd hebben. Het zijn over het algemeen samengestelde gezinnen waarvan de kinderen deels uit andere relaties of andere gezinnen uit de familie zijn overgekomen.
Een tukul in South Sudan is geen eengezinswoning. Een thuis voor een South Sudanese gezin bestaat uit meerdere tukuls. Deze tukuls staan meestal in een groepje of in een cirkel. De ene tukul is voor ouders, de ander voor kinderen. Ook kan een tukul een speciale bestemming hebben. Het kan een keuken zijn maar ook een bibliotheek of schuur voor de motorbike.
Voor de Moru die een eigen stuk grond bezitten is het vaak grond die al decennia in handen is van de familie. De familiegraven bevinden zich altijd nabij het centrum van het thuis. Er zijn verschillende soorten graven. Soms staat een steen rechtop en soms is het een soortement van hunebedje. Ook worden tegenwoordig complete grafmonumenten gebouwd van steen en beton.
South Sudanesen zijn eraan gewend dat bezittingen snel verloren kunnen gaan. Huizen worden daarom bijna altijd op de traditionele wijze gebouwd. In de grotere steden zie je echter steeds vaker huizen met rechte muren en golfplaten daken. Ook zijn er veel gebouwen die door zendelingen of hulporganisaties zijn neergezet. In Lui zijn veel gebouwen uit 1920-1940, de periode dat ds. Fraser de ontwikkeling in Lui in gang heeft gezet.
We hopen dat er snel verbetering komt in de huisvesting van de Moru mensen. Maar het traditionele handwerk ziet er altijd fantastisch uit. Het zou wat ons betreft wel mooi zijn als dit een toepassing zal blijven vinden in de moderne tijd.
